małpy

Ateles – rodzaj nadrzewnych małp szerokonosych z rodziny czepiakowatych. Obejmuje 7 gatunków zamieszkujących gęste lasy Ameryki Środkowej i Południowej – od Meksyku po dorzecze Amazonki:

Czepiak brązowy (Ateles fusciceps) − gatunek ssaka z rodziny czepiakowatych występujący w Ameryce Środkowej i północnej Ameryce Południowej.

Czepiak czarny (Ateles paniscus) jest jednym z czterech gatunków czepiaków, żyjących w Ameryce Południowej.

Czepiak Geoffroya (Ateles geoffroyi) – gatunek małpy szerokonosej z rodziny czepiakowatych (Atelidae).

Czepiaki (Atelinae) – podrodzina małp szerokonosych z rodziny czepiakowatych, dawniej włączana do rodziny płaksowatych (Cebidae). Blisko spokrewnione z wyjcami, od których są znacznie smuklejsze.

Czepiakowate (Atelidae) – rodzina nadrzewnych małp szerokonosych obejmująca czepiaki i wyjce – największe i najgłośniejsze małpy Nowego Świata, dawniej włączane do rodziny płaksowatych.

Wełniak szary, małpa wełnista (Lagothrix lagotricha pisane też Lagothrix lagothricha) – nadrzewna małpa z rodziny czepiakowatych, wcześniej zaliczana do płaksowatych.

Wyjce (Alouattinae) - podrodzina nadrzewnych, roślinożernych małp szerokonosych z rodziny czepiakowatych, obejmująca jeden rodzaj Alouatta Lacepede, 1799. Są największymi małpami Nowego Świata. Znane z umiejętności wydawania bardzo głośnych dźwięków. Spokrewnione z czepiakami z podrodziny Atelinae.

Wyjec czarny (Alouatta caraya) – gatunek małpy szerokonosej z rodziny czepiakowatych występującej w lasach tropikalnych Ameryki Południowej.

Wyjec płaszczowy (Alouatta palliata) – gatunek ssaka z rodziny czepiakowatych, występującego w lasach deszczowych od południowego Meksyku po północną część Ameryki Południowej.

Wyjec rudy, wyjec czerwony (Alouatta seniculus) – małpa szerokonosa z podrodziny wyjców, rodziny czepiakowatych. Zamieszkuje tropikalną część Ameryki Południowej na wschód od Andów, od Kolumbii do południowo-wschodniego Peru, wzdłuż rzeki Madeira do Amazonki, jednak tylko po północnej stronie.

Człowiekowate, hominidy (Hominidae) – rodzina ssaków naczelnych obejmująca największe wśród naczelnych gatunki wykazujące dużą inteligencję, skłonność do przyjmowania spionizowanej, dwunożnej postawy oraz zdolność do wytwarzania i używania narzędzi. Gatunkiem typowym rodziny jest Homo sapiens Linnaeus, 1758. Najstarszy znany z zapisów kopalnych hominid Sahelanthropus tchadensis pochodzi z miocenu, 7 mln lat temu.

Goryl (Gorilla) – rodzaj największych spośród współcześnie żyjących małp naczelnych, zaliczany do człowiekowatych. Preferuje naziemny tryb życia, jest zwierzęciem roślinożernym, zamieszkuje lasy tropikalne w Afryce. Dzielone są na dwa gatunki i według nadal trwającej debaty (2007) do czterech lub pięciu podgatunków.

Goryl górski (Gorilla beringei beringei) – podgatunek goryla wschodniego ssaka z rodziny człowiekowatych. Jest największą małpą człekokształtną – dorosły samiec może ważyć od 150-200 kg. Od goryli nizinnych różni się dłuższymi i ciemniejszymi włosami.

Goryl nizinny (Gorilla gorilla gorilla) – podgatunek goryla zachodniego ssaka naczelnego z rodziny człowiekowatych, najliczniejszy z goryli. Liczebność jego populacji była szacowana na ok. 100 tys, jednak po odnalezieniu na północy Konga kolejnych 125 tys. liczba ta wzrosła do 175-225 tys. Dla odróżnienia od innego, również nizinnego podgatunku Gorilla beringei graueri (wschodni goryl nizinny) określany jest jako zachodni goryl nizinny. W marcu 2012 roku ogłoszono w Nature zsekwencjonowanie genomu tego podgatunku.

Goryl wschodni (Gorilla beringei) – gatunek ssaka z rodziny człowiekowatych. Jest największą małpą człekokształtną - dorosły samiec może ważyć od 170-220 kg. Od goryli zachodnich różni się dłuższymi i ciemniejszymi włosami.

Hominina – podplemię ssaków naczelnych z rodziny człowiekowatych (Hominidae).

Homininae — podrodzina naczelnych obejmująca wszystkie wymarłe gatunki uważane za przodków człowieka współczesnego, a także sam gatunek Homo sapiens, a obecnie również goryle i szympansy.

Hominini – plemię ssaków z rodziny człowiekowatych (Hominidae) należące do podrodziny Homininae, obejmujące rodzaje Homo i Pan oraz ich wymarłych przodków.

Homo – rodzaj ssaków naczelnych z rodziny człowiekowatych (Hominidae) obejmujący współcześnie występującego człowieka rozumnego (Homo sapiens) oraz blisko z nim spokrewnione formy wymarłe, m.in. Homo habilis, nazywanego człowiekiem zręcznym, Homo erectus, nazywanego człowiekiem wyprostowanym, i neandertalczyka, nazywanego człowiekiem neandertalskim. Przedstawiciele tego rodzaju charakteryzowani są względnie dużą pojemnością puszki mózgowej, przystosowaniem do utrzymywania wyprostowanej postawy ciała i dwunożnego chodu, całkowicie przeciwstawnym kciukiem oraz dłońmi zdolnymi do precyzyjnego chwytu umożliwiającego wytwarzanie narzędzi.

Orangowate (Ponginae) – podrodzina małp człekokształtnych, do której zalicza się orangutany oraz wymarłe ankarapiteki, gigantopiteki i ramapiteki, zaliczana do rodziny człowiekowatych.

Orangutan (Pongo) – rodzaj dużych małp człekokształtnych. Wyraz Orangutan jest wywodzony od malajskiego Orang Hutan oznaczającego człowiek leśny.

Orangutan borneański (Pongo pygmaeus) – jeden z dwóch gatunków orangutana. Endemiczny dla Borneo. Większy niż orangutan sumatrzański.

Szympans (Pan) – rodzaj dużej, człekokształtnej małpy wąskonosej z rodziny człowiekowatych, obejmujący dwa odrębne gatunki: szympans zwyczajny (Pan troglodytes) i szympans karłowaty (Pan paniscus) zwany również bonobo. Obydwa gatunki są najbliżej spokrewnione z rodzajem Homo. Karol Linneusz w swojej pracy Systema Naturae (10th edition, 1758) zaklasyfikował szympansa w rodzaju Homo pod nazwą systematyczną Homo nocturnus – nocny człowiek. Dopiero w 1775 Blumenbach wprowadził nazwę Pan troglodytes.

Szympans karłowaty, bonobo (Pan paniscus) – małpa człekokształtna, jeden z dwóch gatunków szympansów, odkryty w 1928. Smuklejszy i nieco mniejszy od szympansa zwyczajnego.

Szympans zwyczajny (Pan troglodytes) - wąskonosa małpa zaliczana do człekokształtnych, jeden z dwóch gatunków szympansów, hominidów najbliżej spokrewnionych z rodzajem Homo. Do niedawna nazywany szympansem. Dopiero po odkryciu drugiego, blisko z nim spokrewnionego i nieco mniejszego bonobo, czyli szympansa karłowatego przyznano mu epitet zwyczajny dla odróżnienia od nazwy rodzajowej szympans (Pan).

Cacajao – rodzaj małp szerokonosych z rodziny Pitheciidae. Wszystkie gatunki z tego rodzaju znajdują się w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych IUCN.

Chiropotes – rodzaj małp szerokonosych z rodziny Pitheciidae. Występują w lasach północnej części Ameryki Południowej. Żywią się owocami i bezkręgowcami.

Pithecia – rodzaj małp szerokonosych z rodziny Pitheciidae. Występują w lasach północnej i centralnej Ameryki Południowej.

Pitheciidae – rodzina nadrzewnych małp szerokonosych Nowego Świata obejmująca gatunki określane nazwami titi, saki i uakari, wcześniej zaliczane do rodziny płaksowatych (Cebidae).